Stowarzyszenie Rozwoju Aktywności Społecznej „Triada” wspólnie z gminą Rejowiec Fabryczny i miastem Krasnystaw realizuje projekt pt. „Wprowadzenie budżetu partycypacyjnego w gminie wiejskiej i małym mieście”.Niniejszy projekt pozyskał dofinansowanie z Programu Obywatele dla Demokracji finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw. Fundusze EOG). W ramach Funduszy EOG wydzielone zostały środki przeznaczone dla organizacji pozarządowych.
Obszar tematyczny realizowanego projektu dotyczy działania: Partycypacja publiczna
Cele projektu:
Zasadniczym celem projektu jest wprowadzenie procedur budżetu partycypacyjnego w wybranym mieście i w gminie wiejskiej. Terenem podjętych działań są miasto Krasnystaw i gmina Rejowiec Fabryczny. Liderem projektu jest Stowarzyszenie Rozwoju Aktywności Społecznej „Triada”, które zawarło w tym celu porozumienia z władzami samorządowymi obu JST. Adresatami projektu są samorządy i mieszkańcy tych obszarów. Wdrażanie budżetów partycypacyjnych obejmie takie działania jak: konsultacje społeczne, nabór zgłoszeń projektów obywatelskich, ich selekcja i ocena oraz poddanie pod głosowanie. Ważnym elementem projektu będą działania promujące ideę budżetu partycypacyjnego wśród mieszkańców mające na celu zachęcenie ich do udziału w działaniach z nim związanych. W wyniku realizacji projektu, oprócz zaprojektowania i wdrożenia procedur budżetu partycypacyjnego, przetestowana zostanie metodologia realizacji BP w warunkach małego miasta i gminy.
Zadaniem Stowarzyszenia będzie koordynacja projektu, pomoc ekspercko-doradcza, wykonanie przez ekspertów Stowarzyszenia działań związanych z wprowadzaniem BP. Zadaniem partnerów będzie udostępnienie zasobów m.in. w postaci pomieszczeń (np. do głosowania) i osób (np. udział w komitetach ds. monitorowania realizacji BP, itp.).
Działania projektu
Plan działań realizowanych równolegle na obu obszarach obejmie: działania promocyjno-informacyjne, edukacyjne, ustalenie zadań w ramach BP, monitorowanie realizacji projektu i jakości dostarczanych usług oraz ewaluację tych działań.
Realizacja projektu jest podzielona na 3 etapy.
Etap 1. Działania przygotowawcze. W pierwszym etapie (październik 2014 r. – lipiec 2015 r.) zostaną podjęte kolejno następujące działania:
– Konsultacje z władzami samorządowymi i ustanowienie procedur BP (konsultacje na temat m.in. wysokości kwot przeznaczonych na BP, ustalenie szczegółów współpracy i sposobów komunikowania się, opracowanie i uchwalenie przez Rady szczegółowych procedur BP, itd.).
Wstępnym krokiem będzie powołanie dwóch „Komitetów ds. monitorowania realizacji BP” osobno w Krasnymstawie i w gminie Rejowiec Fabryczny, które będą składać się z przedstawicieli władz samorządowych, radnych, mieszkańców, przedstawicieli lokalnych stowarzyszeń i organizacji. W tym celu zostaną wysłane zaproszenia do ww. osób i instytucji oraz zorganizowane spotkania inicjujące, na których zostaną wybrani członkowie i przewodniczący komitetów. Komitety pełniąc funkcje doradczą, kontrolną i oceniającą przebieg realizacji BP będą spotykać się na zebraniach co najmniej 1 raz na 2 miesiące.
– Działania promocyjno – informacyjne: ogłoszenia i artykuły prasowe w lokalnych mediach wyjaśniające czym jest BP, opracowanie i wydanie broszury informującej o celach i istocie BP, utworzenie 2 stron internetowych dla 2 JST informujących o celach i etapach realizacji budżetów partycypacyjnych,
o wydarzeniach z nimi związanych oraz utworzenie forów służących wymianie poglądów, dyskusji
i zgłaszaniu propozycji oraz pomysłów do BP.
Mieszkańcy będą mogli przesyłać swoje propozycje do BP za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz tradycyjnej poczty lub przekazywać bezpośrednio do urzędu miasta/gminy (osoby, które nie mają dostępu do internetu) na specjalnie opracowanych i upowszechnionych formularzach zgłoszeniowych. Każda zgłoszona propozycja powinna mieć poparcie w formie podpisów co najmniej 15 osób. Zgłoszone propozycje do BP będą na bieżąco gromadzone, weryfikowane i wprowadzane na listy projektów, które następnie będą podlegały dalszym konsultacjom.
– Działania edukacyjne w formie otwartych wykładów i dyskusji panelowych zorganizowanych dla mieszkańców z przedstawicielami samorządów, w których funkcjonuje BP oraz z ekspertami naukowo zajmującymi się tym tematem (6 spotkań – po 3 na terenie obu JST ).
W ramach działań edukacyjnych i informacyjno-promocyjnych podjęta zostanie współpraca lidera
i partnerów projektu z lokalnymi liderami (np. dyrektorzy szkół, nauczyciele, sołtysi), organizacjami
i instytucjami (m.in. koła gospodyń wiejskich, szkoły, parafie kościelne) w celu zainteresowania
i zaktywizowania jak najszerszych kręgów społecznych. Przykład: zostaną zorganizowane pogadanki na temat partycypacji społecznej na lekcjach w szkołach (10 spotkań – po 5 spotkań w obu JST) co umożliwi dojście z informacją do środowisk młodzieżowych i za pośrednictwem młodzieży do ich rodziców.
– Bezpośrednie konsultacje społeczne z przedstawicielami wybranych grup społecznych i mieszkańcami wyznaczonych sektorów JST. Obszary miasta Krasnystaw i gminy Rejowiec Fabryczny zostaną podzielone na mniejsze sektory (po około 4-5 sektorów).
Konsultacje społeczne będą miały na celu zdefiniowanie problemów i potrzeb społeczności lokalnych, przedyskutowanie dotychczasowych propozycji do BP, sformułowanie nowych propozycji i wstępne ustalenie hierarchii ich ważności. Konsultacje te będą miały formę grup dyskusyjnych, gdzie wykorzystane zostaną różne techniki dyskusji jak: brain storming itp. Dyskusje poprowadzą doświadczeni moderatorzy, a przebieg konsultacji będzie rejestrowany audio i wideo. Wyniki konsultacji w postaci pisemnych sprawozdań będą podane do publicznej wiadomości m.in. na stronach internetowych. Zorganizowanych zostanie 14 konsultacji społecznych – po 7 w obu JST.
Etap 2. Ostateczne zdefiniowanie zadań i głosowanie (sierpień – listopad 2015 r.). Na tym etapie zostaną ostatecznie ustalone zadania inwestycyjne i inne działania zaproponowane do przegłosowania. Do realizacji będą mogły być zgłaszane zarówno projekty „twarde” jak i „miękkie” (np. warsztaty, imprezy kulturalne, zajęcia dla dzieci itp.). Projekty zaproponowane przez mieszkańców zostaną następnie poddane ocenie ekspertów (Komisje ekspertów złożone z 2 osób w każdej komisji), którzy m.in. zweryfikują je pod kątem zgodności z zadaniami realizowanymi przez samorządy i możliwości ich wykonania w ramach środków przeznaczonych na BP w roku 2016). Dwie Komisje ekspertów zostaną powołane osobno dla Krasnegostawu i gminy Rejowiec Fabryczny. Wyniki ich prac zostaną przedstawione do konsultacji i zatwierdzenia Komitetom ds. monitorowania realizacji BP. Listy tych projektów zostaną ponownie rozpowszechnione do wiadomości publicznej za pośrednictwem stron internetowych, obwieszczeń i ogłoszeń w prasie.
Wielostopniowe konsultacje, selekcja i ocena propozycji do BP oraz ich formalne zdefiniowanie w postaci zadań do realizacji w JST ma na celu dobór użytecznych społecznie i jakościowo najlepiej przygotowanych projektów. Ustalenie ilości poddanych do głosowania zadań (projektów) jest obecnie trudna do określenia. Będzie to zadaniem Komitetów ds. monitorowania realizacji BP.
Głosowanie. Głosowanie propozycji do BP będzie miało miejsce w dzień wolny od pracy. Głosowanie odbędzie się w trybie zorganizowania punktów do głosowania (m.in. w szkołach) w porozumieniu
z władzami samorządowymi. Będzie również możliwość głosowania za pośrednictwem internetu i poczty na wcześniej przygotowanych kartach do głosowania zawierających listy projektów. Zostaną określone procedury weryfikacji osób głosujących np. pod kątem uniemożliwienia wielokrotnego oddawania głosów.
Szczegółowy tryb związany z naborem propozycji (projektów obywatelskich), sposobem głosowania, liczenia głosów, podawania wyników głosowania do publicznej wiadomości itd. będzie ustalony
z władzami samorządowymi i zdefiniowany w postaci zarządzeń.
Etap 3. Realizacja i monitoring. W trzecim etapie nastąpi realizacja wybranych przez mieszkańców zadań (grudzień 2015 r. – marzec 2016 r.). Ich monitoring będzie należeć w obu JST do „Komitetów ds. monitorowania realizacji BP”. Projekty wybierane przez mieszkańców powinny być zrealizowane w roku budżetowym 2016. Komitety na zakończenie wdrażania BP podsumują i ocenią realizację zadań wykorzystując m.in. wyniki badań ewaluacyjnych. Trzeci etap wprowadzania BP będzie realizowany także po zakończeniu niniejszego projektu.
Ewaluacja projektu
Prace badawczo-ewaluacyjne modeli BP wprowadzanych w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny.
Ogólnym celem ewaluacji będzie zbadanie efektywności działań związanych z wprowadzaniem BP
w Krasnymstawie i Rejowcu Fabrycznym oraz usprawnienie modeli realizacji BP dla obu JST. Realizacja budżetów może np. pociągnąć za sobą określone trudności i bariery (m.in. bierność grup mieszkańców, trudności biurokratyczne itp.), które należy zdefiniować, opisać, a także ustalić metody ich przezwyciężania pod kątem przyszłych realizacji BP.
Metodologia badania ewaluacyjnego:
– Przeprowadzenie badania jakościowego techniką zogniskowanych wywiadów grupowych z lokalnymi liderami (przedstawiciele organizacji pozarządowych, samorządów, firm itd.). Odbędą się 2 sesje grupowe w Krasnymstawie i 2 – w gminie Rejowiec Fabryczny. Liczebność grup: po 8 – 10 osób.
– Przeprowadzenie sondażu metodą wywiadów kwestionariuszowych wśród mieszkańców na podstawie ankiety zawierającej ok. 20 pytań, na próbach celowych: 150 respondentów w Krasnymstawie i 150 respondentów w gminie Rejowiec Fabryczny.
– Na podstawie badań powstanie raport, który zostanie zamieszony na stronach internetowych budżetów partycypacyjnych.
Istotnym założeniem realizacji projektu jest ustalenie, przetestowane i zarekomendowanie rozwiązań, które będą służyć w kolejnych edycjach BP w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny, a z drugiej strony także będą wzorem dla innych JST w województwie lubelskim. W tym celu 1. zostanie napisana publikacja opisująca doświadczenia we wprowadzaniu BP w Krasnymstawie i Rejowcu Fabrycznym rozpowszechniona wśród samorządów, organizacji samorządowych itd. woj. lubelskiego; 2. na zakończenie zostanie zorganizowana konferencja podsumowująca projekt, omawiająca doświadczenia zebrane podczas realizacji BP, wyniki ewaluacji oraz promująca ideę BP.
Rezultaty projektu
Głównymi rezultatami projektu będzie wprowadzenie 2 procedur budżetu partycypacyjnego w ramach realizacji budżetu miasta Krasnystaw i gminy Rejowiec Fabryczny. W obu samorządach zostaną m.in. przyjęte odpowiednie dokumenty (np. zarządzenia dot. sposobu wprowadzania BP) a wyznaczeni pracownicy zostaną wdrożeni do realizacji BP na następne lata. Zostanie zawiązana sieć współpracy miedzy różnymi podmiotami w zakresie wdrażania BP, która również zaowocuje w kolejnych latach (władze samorządowe – organizacje pozarządowe – lokalni liderzy). Mieszkańcy dowiedzą się o korzyściach związanych z BP i nauczą się sposobów partycypacji w rozwiązywaniu problemów na obszarach swojego zamieszkania.
Ponadto zostanie wydana 1 publikacja opisująca doświadczenia i przetestowaną procedurę wprowadzania BP w warunkach gminy i małego miasta. Publikacja będzie zawierała m.in. wnioski i rekomendacje dla innych samorządów z województwa lubelskiego planujących wprowadzenie BP.
Zostanie zorganizowana 1 konferencja promująca ideę BP na terenie województwa i prezentująca doświadczenia we wdrażaniu BP w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny.
Zostaną utworzone 2 strony internetowe wraz z forum dyskusyjnym jako źródłem wymiany opinii na temat realizowanych działań. Strony te będą służyły samorządom przy wdrażaniu kolejnych budżetów partycypacyjnych.
Wśród rezultatów miękkich będą: wzrost wiedzy i świadomości dotyczącej partycypacji społecznej wśród mieszkańców miasta Krasnystaw oraz gminy Rejowiec Fabryczny; podniesienie poziomu kapitału społecznego (poprzez zaktywizowanie mieszkańców do działań na rzecz dobra publicznego); wzrost świadomości korzyści wśród mieszkańców i samorządowców, które niesie ze sobą BP; poprawa jakości życia mieszkańców miasta i gminy; wzrost zaufania do władzy; integracja społeczności lokalnej oraz jej wpływ na rozwój lokalny kierowany przez społeczność.
W związku z realizacją BP będą dokonywane małe inwestycje na terenie miasta i gminy, które wpłyną na poprawę jakości życia mieszkańców. Dzięki wprowadzeniu BP uświadomimy mieszkańcom wartość partycypacji społecznej i korzyści z niego płynących. Wzrośnie zainteresowanie konsultacjami społecznymi różnorodnych aktów prawnych miasta i gminy, jak również wzrośnie zainteresowanie zaangażowaniem się mieszkańców w realizację programów współpracy miasta, gminy (np. program współpracy samorządu z NGO).
Podsumowanie (harmonogram działań)
Październik 2014 r. – lipiec 2015 r.
Etap 1. Działania przygotowawcze. W pierwszym etapie zostaną podjęte kolejno następujące działania:
– Konsultacje z władzami samorządowymi i ustanowienie procedur BP (konsultacje na temat m.in. wysokości kwot przeznaczonych na BP, ustalenie szczegółów współpracy i sposobów komunikowania się, opracowanie i uchwalenie przez Rady szczegółowych procedur BP itd.).
– Powołanie dwóch „Komitetów ds. monitorowania realizacji BP” – osobno w Krasnymstawie i w gminie Rejowiec Fabryczny.
– Działania promocyjno – informacyjne: ogłoszenia i artykuły prasowe w lokalnych mediach wyjaśniające czym jest BP, opracowanie i wydanie broszury informującej o celach i istocie BP, utworzenie stron www dotyczących BP w obu JST.
– Działania edukacyjne w formie otwartych wykładów i dyskusji panelowych zorganizowanych dla mieszkańców z przedstawicielami samorządów, w których funkcjonuje BP.
– Bezpośrednie konsultacje społeczne z przedstawicielami wybranych grup społecznych i mieszkańcami wyznaczonych sektorów obu JST.
Sierpień – listopad 2015 r.
Etap 2. Ostateczne zdefiniowanie zadań i głosowanie. Na tym etapie zostaną ostatecznie ustalone zadania inwestycyjne i inne działania zaproponowane do przegłosowania.
– Weryfikacja proponowanych rozwiązań pod kątem ich zgodności z zadaniami realizowanymi przez samorządy i możliwości ich wykonania w ramach środków przeznaczonych na BP.
– Selekcja i ocena propozycji do BP oraz ich formalne zdefiniowanie w postaci zadań do realizacji w JST.
– Głosowanie.
Grudzień 2015 r. – marzec 2016 r.
Etap 3. Realizacja i monitoring. W trzecim etapie nastąpi realizacja wybranych przez mieszkańców zadań.
– Bieżący monitoring będzie należeć w obu JST do „Komitetów ds. monitorowania realizacji BP.”
– Prace badawczo-ewaluacyjne modeli BP wprowadzanych w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny:
– badanie jakościowe techniką zogniskowanych wywiadów grupowych z lokalnymi liderami; sondaż metodą wywiadów kwestionariuszowych wśród mieszkańców na podstawie ankiety; opracowanie raportu z badań.
– Opracowanie publikacji opisującej doświadczenia we wprowadzaniu BP w Krasnymstawie i Rejowcu Fabrycznym i jej rozpowszechnienie.
– Konferencja podsumowująca projekt.
Co wydarzyło się w projekcie:
Zrealizowane zadania zostały podzielone na 3 etapy:
etap 1. Działania przygotowawcze.
*Konsultacje z władzami samorządowymi – ustalono procedury BO – wysokość kwot przeznaczonych na BO, ustalenie szczegółów współpracy, sposobów komunikowania się.
* Powołano Komitety ds. monitorowania realizacji BO w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny – po 15 osób w każdym komitecie.
Działania promocyjno – informacyjne:
* w prasie lokalnej ukazało się 12 informacji poświęconych celom i istocie BO, kolejnych etapach realizacji BO oraz o wydarzeniach związanych z BO;
* opracowano i wydano 2 broszury informacyjne dot. BO w Krasnymstawie oraz gminie Rejowiec Fabryczny
* wykonano i dokonano kolportażu ulotek i plakatów promujących budżet obywatelski w Krasnymstawie i Gminie Rejowiec Fabryczny
* utworzono strony internetowe – 1 w Krasnymstawie – budzetobywatelski.krasnystaw.pl i 1 w gminie Rejowiec Fabryczny – budzetobywatelski.ug.rejowiec.pl
* Działania edukacyjne w formie otwartych wykładów i dyskusji panelowych zorganizowanych dla mieszkańców z przedstawicielami samorządów i ekspertami zajmującymi się tematem BO:
* Spotkania edukacyjno – informacyjne dla młodzieży szkolnej
* Bezpośrednie konsultacje społeczne w Krasnymstawie i gminie Rejowiec Fabryczny
Etap 2. Zdefiniowanie zadań i głosowanie.
- Weryfikacja projektów obywatelskich przez Komisje ekspertów
- Rozpowszechnienie do wiadomości publicznej list projektów obywatelskich
- Głosowanie: tradycyjne „do urn” przez internet i drogą pocztową
Etap 3. Realizacja i monitoring
- Realizacja zadań dotyczących BP będzie przebiegać do końca 2016r.,
- Ocena realizacji projektu przez Komitety ds. monitorowania realizacji BP na zakończenie projektu – badania ewaluacyjne, wyniki badań ewaluacyjnych
Ogólnym celem ewaluacji było zbadanie efektywności działań związanych z wprowadzaniem BP w Krasnymstawie i Rejowcu Fabrycznym.
Ponadto
- Przygotowanie i wydrukowanie publikacji opisującej doświadczenia we wprowadzaniu BP w Krasnymstawie i Rejowcu Fabrycznym
- Konferencja na zakończenie projektu – cele: omówienie doświadczeń zebranych podczas realizacji BP, prezentacja wyników ewaluacji oraz promocja idei BP.